اگر از سیاتیک رنج می‌برید (درد عصبی که باعث ناراحتی در قسمت پایین کمر، باسن و ران میشود) ممکن است تاکنون روش‌های درمانی مختلفی را برای کاهش این درد امتحان کرده باشید. برای برخی از افراد، تزریق کورتیکواستروئید اپیدورال می‌تواند به درمان سیاتیک کمک کند.
این دارو با استفاده از آمپول به قسمت پایین کمر در نزدیکی نخاع، تزریق میشود. این روش به کاهش درد و تورم اطراف ریشه اعصابی که از نخاع خارج شده و به سایر نواحی بدن امتداد می‌یابد، کمک می‌کند.
در این مقاله توضیح می‌دهیم که تزریق کورتیکواستروئید اپیدورال چیست، چه فوایدی دارد، چگونه انجام میشود و چه عوارضی دارد. همچنین اطلاعاتی درباره دیگر گزینه‌های درمانی ارائه خواهد شد.
تزریق اپیدورال استروئید برای سیاتیک چیست؟
تزریق‌های اپیدورال یکی از رایج‌ترین گزینه‌های درمانی برای مدیریت درد پایین کمر، از جمله سیاتیک یا رادیکولوپاتی کمری، هستند. در این روش، آمپول کورتیزون یا یک کورتیکواستروئید دیگر به طور مستقیم در بافت اطراف ناحیه‌ای که عصب تحت فشار ستون فقرات قرار گرفته است (فضای اپیدورال)، تزریق میشود.
کورتیکواستروئید به عنوان یک ضد التهاب، التهاب اطراف عصب را کاهش می‌دهد. این امر باعث کاهش درد کمر و دردهای مربوط به سیاتیک میشود که در پاها یا سایر نواحی بدن احساس میشود. استروئیدها، از جمله کورتیکواستروئیدها، داروهای بسیار قوی هستند، بنابراین باید در کمترین دوز ممکن، استفاده شوند.
انواع مختلفی از آمپول کورتیکواستروئیدها برای درمان سیاتیک وجود دارند و هر یک از آنها در دوزهای متفاوتی تزریق می‌شوند. دکتر متخصص درد شما تعیین می‌کند که کدام دارو و در چه دوزی برای شما مناسب‌تر است.
نحوه تزریق اپیدورال برای درمان سیاتیک چگونه است؟
تزریق اپیدورال معمولاً در یک مرکز رادیولوژی انجام میشود. پیش از تزریق اپیدورال، پزشک معالج شما، ابتدا آمپول حاوی ماده بی‌حسی موضعی را تزریق خواهد کرد. این کار باعث بی‌حسی ناحیه شده و درد را کاهش خواهد داد، اما ممکن است هنگام تزریق اپیدورال کمی احساس ناراحتی کنید.
برای انجام این روش باید به شکم بخوابید. پزشک از فلوروسکوپ که یک ابزار تصویربرداری است، استفاده می‌کند تا محل دقیق تزریق را مشخص نماید. پس از یافتن محل مناسب، سوزن وارد بدن میشود و دارو به فضای اپیدورال تزریق می‌گردد.
کل فرآیند بین ۱۰ تا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد. پس از اتمام، شما برای مدت کوتاهی تحت نظر قرار می‌گیرید. معمولاً بلافاصله پس از آن می‌توانید بنشینید و راه بروید، اما توصیه میشود که خودتان رانندگی نکنید.
اگر درد ادامه یابد یا بازگردد، شما باید در فاصله زمانی دو تا چهار ماه دوباره تزریق اپیدورال را انجام دهید.. با این حال، این تزریق‌ها نباید به طور مکرر انجام شوند و برای استفاده طولانی مدت توصیه نمی‌شوند.
مزایا
مزایای تزریق کورتیکواستروئید اپیدورال از فردی به فرد دیگر به طور قابل توجهی متفاوت است. برخی افراد، پس از تزریق هیچ تغییری در سطح درد خود احساس نمی‌کنند. برخی دیگر کاهش موقت درد را تجربه می‌کنند. با این حال، این تزریقات، سیاتیک سایر افراد را بهبود می‌بخشد و درد و ناراحتی آنها را برای مدت طولانی کاهش می‌دهد.
برای برخی افراد مبتلا به سیاتیک، تزریق‌های اپیدورال درمان نهایی نیستند، بلکه این تزریق‌ها همراه با روش‌های جراحی انجام می‌شوند تا بهترین نتایج در درازمدت حاصل شوند.
چه کسانی برای تزریق اپیدورال مناسب هستند؟
تزریق کورتیکواستروئید اپیدورال معمولاً زمانی توصیه میشود که دارو، فیزیوتراپی و تکنیک‌های مدیریت درد در کاهش درد شما مؤثر نبوده‌اند.
عوارض جانبی
تزریق کورتیکواستروئید اپیدورال معمولاً به عنوان روشی با ریسک پایین و کمترین عوارض جانبی شناخته میشود. با این حال، ممکن است عوارض جانبی زیر را نیز به همراه داشته باشد:
- قرمزی صورت یا قفسه سینه همراه با افزایش دمای بدن
- اختلالات خواب
- اضطراب
- تغییرات در چرخه قاعدگی
- احتباس آب در بدن
گاهی این احتمال در برخی از افراد وجود دارد که حداقل برای چند روز پس از تزریق، درد بیشتری را تجربه کنند. در موارد نادر دیگر، عوارض جدی ممکن است بروز پیدا کند. رایج‌ترین این عوارض واکنش‌های آلرژیک است. مشکلات دیگر شامل آسیب عصبی، عفونت و حتی فلج‌شدن است.
تزریق اپیدورال برای سیاتیک چقدر مؤثر است؟
تحقیقات کمی در مورد تأثیر تزریق استروئید برای سیاتیک انجام شده است. در یکی از مطالعات به بررسی تأثیر سه نوع تزریق مختلف در ستون فقرات پرداخته شده است. در این مطالعه، حدود ۸۰ فرد مبتلا به سیاتیک به ترتیب تزریق استروئید، داروی آرتروز و آب‌نمک (دارونما) را دریافت کردند. برای هر فرد، دو تزریق با فاصله دو هفته انجام شد.
یک ماه پس از آخرین تزریق، نتایج نشان داد که بهبود علائم در افرادی که استروئید اپیدورال دریافت کرده بودند، بیشتر از سایر گروه‌ها بود. با این حال، این بهبود در مقایسه با داروی آرتروز یا تزریق آب‌نمک، تفاوت قابل توجهی نداشت.
مطالعه دیگری نشان داد که:
- تزریق استروئید اپیدورال به افرادی که سیاتیک حاد داشتند، کمک کرد تا التهاب مرتبط با این بیماری به طرز قابل قبولی کاهش یابد.
- افرادی که این تزریق‌ها را در مراحل اولیه سیاتیک دریافت کردند، عملکرد بهتری نسبت به افرادی که فقط داروی ضد درد دریافت کردند، داشتند.
برای برخی افراد، تزریق استروئید در کاهش درد مرتبط با سیاتیک موثر است. با این حال، به یاد داشته باشید که ممکن است این روش درمانی در یک بازه زمانی خاص بهترین عملکرد را داشته باشد.
گزینه‌های دیگر درمان سیاتیک
گزینه‌های دیگری نیز برای تسکین درد سیاتیک وجود دارند که می‌توانند به عنوان مکمل تزریق استروئید یا جایگزینی برای آنها استفاده شوند.
پزشک شما ممکن است داروهای دیگر، تمرینات فیزیوتراپی یا روش‌های درمانی غیر جراحی مانند کاهش فشار ستون فقرات را برای درمان مشکل شما تجویز کند. در برخی موارد، ممکن است جراحی نیز توصیه شود.
فیزیوتراپی
تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش یکی از بهترین و ایمن‌ترین درمان‌ها برای رادیکولوپاتی کمری است. مراجعه به فیزیوتراپیست می‌تواند به شما کمک کند تا تمرینات مناسب برای نیازهای خود را پیدا کنید. بسیاری از افرادی که از درد کمر رنج می‌برند، از برنامه‌های فیزیوتراپی مانند روش مک‌کنزی که در مدیریت درد پایین کمر موثر است، بهره‌مند می‌شوند. روش‌های دیگری نیز مانند تقویت عضلات مرکزی و لگنی و تمرینات کششی و تقویتی برای درمان کمر درد و سیاتیک استفاده میشود.
تمرینات پیشنهادی برای کاهش درد کمر
تمریناتی که می‌توانید برای کاهش درد کمر انجام دهید عبارتند از:
- بالا بردن بالاتنه (Prone press-ups): در این تمرین، باید خود را در موقعیتی مانند شروع حرکت شنا قرار دهید و شانه‌های خود را در حالی که باسن و پایین کمر شما ثابت است، بالا بیاورید.
- Press-ups with hips off center: این تمرین شامل انجام حرکت بالا بردن بالاتنه است، با این تفاوت که باسن نباید در امتداد بالاتنه قرار بگیرد.
- کشش‌های چرخشی خمشی (Flexion rotation stretches): در این تمرین، در حالی که پای چپ، صاف و پای راست، خم شده است به پهلو دراز می‌کشید.
- حرکات جانبی کمری (Lumbar side glides): این تمرین در حالت ایستاده و نزدیک به دیوار انجام میشود.
- تیلت‌های لگنی (Pelvic tilts): این تمرین در حالی انجام میشود که به پشت دراز کشیده و زانوهای خود را خم کرده‌اید و کف پاهایتان روی زمین قرار دارد.
روش درمانی مناسب می‌تواند به بهبود حرکت ستون فقرات شما و کاهش یا از بین رفتن درد کمک کند. حتماً قبل از شروع هر گونه روش درمانی برای درد کمر یا سیاتیک با پزشک خود مشورت کنید. با همکاری پزشک و فیزیوتراپیست خود، ترکیبی از روش‌های درمانی که برای نیازهای شما مناسب‌تر هستند را پیدا کنید.
کاهش فشار ستون فقرات بدون نیاز به جراحی
در روش کاهش فشار ستون فقرات بدون نیاز به جراحی، فیزیوتراپیست شما از تجهیزات مخصوصی برای کشش ملایم ستون فقرات استفاده می‌کند. هدف این روش کاهش فشار از روی اعصاب فشرده‌ای است که ممکن است باعث بروز سیاتیک شده باشند. تحقیقات زیادی درباره تاثیر این روش بر درمان سیاتیک وجود ندارند، اما برخی از بیماران با انجام این روش درمان شده‌اند.
عمل جراحی
اگر سایر روش‌های کاهش درد مؤثر نبوده باشند، جراحی معمولاً به عنوان آخرین راه‌حل در نظر گرفته میشود. در این روش، جراح شما عملی به نام لامینکتومی را انجام می‌دهد. در لامینکتومی، بخشی از مهره‌ها که به عنوان لامینا شناخته می‌شوند (دیواره‌های استخوانی بین مهره‌ها) برداشته خواهند شد. این کار معمولاً زمانی انجام میشود که زائده‌های استخوانی روی لامینا(lamina)، فشار زیادی بر روی اعصاب ستون فقرات وارد می‌کنند. با برداشتن این استخوان‌ها، فشار کاهش می‌یابد و ممکن است درد شما از بین برود.
جمع بندی
تزریق استروئید اپیدورال برای سیاتیک، ممکن است به برخی افراد، به ویژه افرادی که به سیاتیک حاد مبتلا هستند، کمک کند تا علائم خود را تسکین دهند. با این حال، تحقیقات در این زمینه محدود است. سایر درمان‌های سیاتیک شامل فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی می‌باشند. حتماً قبل از شروع هر برنامه درمانی با پزشک متخصص درد و فیزیوتراپیست خود مشورت کنید.
کاهش فشار ستون فقرات بدون نیاز به جراحی یکی دیگر از گزینه‌های درمانی است که نتایج محدودی از اثربخشی آن وجود دارد. با این وجود، اگر از سایر روش‌های درمانی غیر تهاجمی نتیجه نگرفته‌اید، بهتر است که آمپول استروئید اپیدورال را نیز امتحان کنید. در موارد شدید و حاد سیاتیک، جراحی ممکن است ضروری باشد.
