سندرم زانوی دوندگان، که به عنوان سندرم درد کشکک رانی (PFPS) معرفی می گردد، باعث ایجاد درد در جلوی زانو، پشت یا اطراف کشکک زانو (کشکک) می شود. همانطور که از نام آن پیداست این وضعیت در دوندگان بیشتر از سایر افراد رخ می دهد. برای اینکه بتوانید فعالیت هایی مانند دویدن، پریدن یا چمباتمه زدن را از سر بگیرید، چند هفته زمان می برد. خوشبختانه، انجام تمرینات ورزشی و فیزیوتراپی می توانند به کاهش درد زانو و علائم کمک نمایند.
در این مقاله می خواهیم به بررسی علائم، علل و روش های درمانی زانوی دوندگان بپردازیم.
نگاهی به ریکاوری زانوی دوندگان
به طور کلی، با اینکه بیماری زانوی دوندگان جدی گرفته نمی شود، درد و علائم آن می تواند باعث ناراحتی و اختلال در فعالیت های روزانه گردد. زانوی دوندگان 25 تا 40 درصد از زانو را درگیر می کند و بر حرکات، نشستن در مدرسه یا محل کار تاثیر می گذارد. اگر درمان نشود، درد بدتر شده و منجر به شکستگی غضروف و آرتروز کاسه زانو می گردد.
در اغلب موارد زانوی دوندگان بعد از چند هفته درمان می شود. برای بهبودی در ابتدا باید از فعالیت های تشدید کننده از جمله، دویدن، پریدن، یا ورزش هایی که نیاز به خم شدن زیاد زانو دارند خودداری کنید. تمرینات اصلاحی و استفاده از روش های تسکین درد نیز به بهبودی شما کمک می نماید.
علائم درد سندرم زانوی دوندگان
بیشترین علائم سندرم زانوی دوندگان، درد مبهم و دردناک در جلوی زانو، پشت یا اطراف کاسه زانو می باشد. درد آن با فعالیت هایی مانند: خم شدن زانو، چمباتمه زدن، لانچ زدن یا پایین رفتن از پله ها بدتر می گردد، زیرا این حرکات نیاز به تحمل وزن در حین انجام دارند. نشستن طولانی مدت با زانو در حالت خمیده، باعث درد و سفتی در زانو می شود.
در سندرم زانوی دوندگان ساییدگی زیر کاسه زانو یا ورم خفیف زانو در برخی موارد مشاهده می گردد. در اغلب موارد راه رفتن در سراشیبی، بالا و پایین رفتن از پله ها و زانو زدن باعث افزایش درد می شود.
عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به زانوی دوندگان عبارتند از:
- استفاده بیش از حد، به ویژه با فعالیت هایی مانند دویدن و چمباتمه زدن که به زانوها فشار وارد می کند
- افزایش ناگهانی فعالیت بدنی
- ناهماهنگی کاسه زانو یا ردیابی غیر طبیعی کاسه زانو
- عدم تعادل عضلانی یا ضعف عضلات چهارسر ران یا ماهیچه جلو ران
- سطح شیبدار و ناهموار
- تراز ضعیف پا یا کفش غیر استاندارد
درمان خانگی سندرم زانوی دوندگان
زمانی که استراحت کرده و از فعالیت هایی که باعث تشدید درد سندرم زانوی دوندگان می شوند خودداری کردید، با روش های درمانی محافظه کارانه می توانید درد را تسکین دهید.
مدیریت محافظه کارانه
هنگامی که دچار درد شدید شده باشید، برای کاهش درد و التهاب علائم زانوی دوندگان، استفاده کوتاه مدت از دارو های ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) می تواند به شما کمک کند. اگر کفش های نامناسب، کف های بیش از حد پرون یا صاف باعث ایجاد درد شما شده اند، ارتزهای پا می توانند مفاصل پایین تنه را تراز و در جای خود نگه دارند تا فشار وارده به زانو ها کاهش یابد.
کینزیوتیپینگ زانو (چسب زانو)، به حمایت و ثابت ماندن کاسه زانو در حرکت کمک می کند، که معمولا فیزیوتراپیست آن را انجام می دهد.
ورزش
در بسیاری از موارد، ضعف در عضلات چهارسر ران و عضلات گلوتئال باعث به وجود آمدن یا تشدید درد زانوی دوندگان می شود. ورزش برای درمان کوتاه مدت و بلند مدت درد سندرم زانوی دوندگان موئر می باشد.
تقویت این عضلات با فیزیوتراپی و تمرین های اصلاحی به بازیابی تراز مناسب و کاهش استرس در زانو کمک می کند.
درمان با جراحی سندرم زانوی دوندگان هنگام درد شدید
زانوی دوندگان به ندرت به جراحی نیاز دارد زیرا در بیشتر موارد با درمان محافظه کارانه و استراحت درمان می شود. پزشکان زمانی که علائم بهبود نیابند جراحی را به عنوان آخرین گزینه برای درمان تجویز می کنند.
در صورت عدم بهبود بیماری زانوی دوندگان طی چندین ماه، اسکن اشعه ایکس یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) باید انجام گردد. هر چند این آزمایشات برای تشخیص این بیماری لازم نیست، اما در برخی موارد باید انجام شود. این اسکن ها می توانند به تعیین اینکه آیا به درمان جراحی نیاز دارید یا خیر کمک نمایند.
اقداماتی که به کاهش درد زانوی دوندگان کمک می کنند عبارتند از:
- دبریدمان آرتروسکوپی، غضروف تحریک شده یا قطعات استخوانی را از قسمت زیرین کاسه زانو بر می دارد.
- رها سازی جانبی، باعث شل شدن شبکه کشکک جانبی می شود، که بافت همبند می تواند کاسه زانو را از آن حالت خارج کند.
- انتقال توبرکل تیبیا، که با حرکت دادن تاندون کشکک و توبرکل تیبیا، برجستگی های استخوانی روی استخوان ساق پا (درشت نی) جایی که تاندون های کشکک به آن متصل می شود، کشکک زانو را به حالت اولیه بر می گرداند.
راه رفتن روی زانوی دوندگان: چه چیزی کمک می کند؟
پیاده روی معمولا آزار دهنده نیست زیرا نسبت به دویدن فعالیت کم تحرکی می باشد، اما پیاده روی در سراشیبی و با سرعت می تواند برای افراد مبتلا به زانوی دوندگان آزاردهنده باشد. استفاده از زانوبند برای حمایت و ثابت ماندن کاسه زانو می تواند به کاهش درد کمک کند.
اگر در زانوی خود دردی احساس می کنید از دویدن و فعالیت های شدید خودداری نمایید زیرا علائم شما را بدتر می کنند. افرادی که جراحی زانو یا آرتروز زانو داشته اند به دلیل بی ثباتی زانو و عدم تعادل ماهیچه ای که ممکن است داشته باشند، در معرض ابتلا به زانوی دوندگان قرار دارند.
با پزشک خود مشورت کرده و فیزیوتراپی را امتحان کنید.
از سرگیری فعالیت بدنی عادی
افرادی که سندرم زانوی دوندگان دارند و می خواهند فعالیت بدنی را از سر بگیرند، باید از شدت و زمان کم شروع کنند، اگر علائم آنها شدید نشد می توانند به تدریج فعالیت خود را افزایش دهند.
روش RICE
RICE مخفف استراحت، یخ، فشرده سازی و ارتفاع می باشد، اگر با فعالیت بدنی دردتان بیشتر می شود، می توانید روش RICE را امتحان نمایید.:
- استراحت: از فعالیت بدنی زیاد و تحمل وزن روی زانو خودداری کنید.
- یخ: یخ یا کیسه سرد را به مدت 10 تا 20 دقیقه روی زانوی خود قرار دهید تا به کاهش درد و تورم کمک کند.
- فشرده سازی: زانوی خود را با یک باند الاستیک مانند پوشش آس (Ace) یا یک بریس نرم بپیچید تا فشار کمی روی زانوی خود اعمال کرده و از حرکت زانو جلوگیری کنید.
- ارتفاع: زانوی خود را بالاتر از سطح قلب خود نگه دارید تا به کاهش تورم کمک کنید.
خلاصه
درد سندرم زانوی دوندگان (سندرم درد کشکک رانی) در جلوی زانو، پشت یا اطراف کاسه زانو می باشد. برای درمان زانوی دوندگان باید استراحت و از فعالیت های تشدید کننده خودداری کنید، زیرا این وضعیت با فعالیت های بدنی مانند: دویدن، پریدن یا خم کردن زیاد زانو شدید می شود.
در اکثر موارد با درمان های محافظه کارانه، از جمله اصلاح فعالیت، روش RICE، پوشیدن کفش های مخصوص، و انجام تمرینات اصلاحی تعادل عضلانی سندرم زانوی دوندگان بهبود می یابد.
