اگر در جایی از بدن خود احساس درد می‌کنید که منشا آن جای دیگری می‌باشد آن درد، درد ارجاعی(referred pain) خواهد بود. انجماد مغز مثالی رایج از درد ارجاع شده است.
سرمای بیش از حد، دهان و گلوی شما را تحریک می‌کند.
این در حالی است که تاثیرات سرما را در مغز خود احساس می‌کنید.
گاهی اوقات بروز درد ارجاع شده نشان دهنده حاد بودن وضعیت سلامتی است.
فهمیدن علت بروز درد ارجاعی و اینکه شما باید نگران چه چیزی باشید اهمیت دارد.
درد ارجاعی چه احساسی است؟
درد ارجاعی چندین نوع مختلف دارد. ممکن است شما تجربه درد را به یکی از اشکال زیر داشته باشید:
- درد شدید
- خفیف
- منتشر شونده
- منقطع
- نامشخص
- گزگز کردن
- درد دائم
- متناوب
تعداد کثیری از افراد، از درد ارجاع شده با عنوان فشار گسترش یافته یاد می‌کنند. هنگامی که درد گسترش می‌یابد مشخص کردن محل آن دشوار‌تر می‌شود.
چطور می‌توانم تشخیص دهم دردی که تحمل می‌کنم درد ارجاعی است؟
تشخیص درد عادی و درد ارجاعی همیشه راحت نیست. اگر در جایی از بدن خود که دچار آسیب نشده است احساس درد می‌کنید باید با کارشناس سلامت تماس حاصل نمایید. برای مثال اگر پس از کشیدگی عضله در شانه خود احساس درد کنید طبیعی است اما اگر بدون دلیل مشخصی، به طور ناگهانی در شانه خود احساس درد داشته باشید احتمالا این درد، درد ارجاع شده خواهد بود. احتمال دارد که منشا اصلی درد شکم شما باشد و بدنتان می‌خواهد شما را از چیزی آگاه کند.
اگر در کمر یا شانه خود احساس درد می‌کنید و در تنفس کردن هم مشکل دارید، اگر دچار سرگیجه یا درد قفسه سینه می‌شوید، بدون اینکه آن نواحی از بدن شما دچار آسیب شده باشد فورا موضوع را با کارشناس سلامت در میان بگذارید. بروز درد در این نواحی ممکن است علامت سکته یا بیماری قلبی باشد.
دلایل احتمالی
دلایل بروز درد ارجاع شده چیست؟
بین عصب‌های بدن شما ارتباط وجود دارد. به همین دلیل است که درد ارجاعی بروز می‌کند. هنگامی که با محرک خاصی مواجه می‌شوید سیستم عصبی بدن شما، پیام‌هایی به مغزتان می‌فرستد. به تبع آن نیز مغز شما پیام‌های هشداردهنده‌ای را به بدنتان می‌فرستد که حاکی از خطر و درد می‌باشد.
اما گاهی اوقات عصب‌های بدن شما مانند سیم‌های متقاطع عمل می‌کنند. با اینکه محرک درد بر بخشی از بدنتان تاثیر می‌گذارد ولی ممکن است مغز شما پیام‌های درد را به ناحیه دیگری بفرستد.
کدام نواحی بدن درد ارجاعی بیشتر بروز می‌کند؟
در بخش‌های خاصی از بدن شما درد ارجاعی بیشتر بروز می‌کند. در واقع این بخش‌های بدن بیشتر مستعد بروز درد ارجاع شده می‌باشند به طوری که کارشناسان سلامت اغلب بروز واکنش‌های ناشی از درد را نشانه‌ای از وضعیت سلامت بخش‌های دیگر بدن شما تلقی می‌کنند.
برخی از رایج‌ترین مثال‌های درد ارجاعی عبارتند از:
- درد ارجاعی پشت بدن: درد در قسمت بالای بدن بخصوص بین استخوان کتف شما ممکن است به معنای پارگی طحال باشد. درد در قسمت پایین بدن یا درد در پهلو نشان‌دهنده کولون (بیماری روده بزرگ) یا مشکلات کلیه خواهد بود. بروز دیگر انواع دردها در پشت بدن احتمالا به این معناست که این دردها بر بخش‌هایی از شکم شما مانند کیسه صفرا یا پانکراس تاثیر می‌گذارند.
- درد ارجاعی شانه: اگر در شانه خود احساس درد می‌کنید این درد احتمالا نشان دهنده مشکل ریه، کبد یا حمله قلبی است.
- درد ارجاعی بازو: اگر در بازوی خود احساس درد می‌کنید ممکن است این درد نشان دهنده یکی از این موارد باشد. این موارد عبارتند از: درد قفسه سینه، بیماری زونا و فیبرومیالژیا (درد بافت عضلانی) و سکته قلبی.
- درد ارجاعی دندان‌ها و فک: درد عصب سه قلو معمولا موجب بروز درد ارجاع شده در دندان‌ها و فک‌های شما می‌شود. احساس درد در دندان‌ها و فک از علائم احتمالی سکته قلبی می‌باشد.
این موارد فقط چندین مثال هستند. درد ارجاعی ممکن است در هر جایی از بدن بروز کند و احتمالا نشان دهنده وضعیت سلامتی شما در بسیاری از موارد خواهد بود. برای فهمیدن اینکه بروز درد، شما را از چه چیزی آگاه می‌کند از کارشناس سلامت نوبت ویزیت بگیرید.
مراقبت و درمان
چطور متخصصان درد، درد ارجاعی را تشخیص می‌دهند؟
متخصص درد با معاینه فیزیکی شروع خواهند کرد. ضمنا آن‌ها در مورد علائم درد از شما سؤال می‌پرسند. سؤالاتی که ممکن است آن‌ها از شما بپرسند عبارتند از:
- چه موقع درد شما شروع شده است؟
- چه مدت احساس درد داشته‌اید؟
- در کدام نواحی احساس درد می‌کنید؟
- احساس درد دائمی است یا گذرا؟
- آیا در گذشته تصادف کرده‌اید یا مصدوم شده‌اید؟
به منظور تایید یا رد تشخیص با در نظر گرفتن شرایط خاص سلامتی، کارشناس سلامت ممکن است آزمایش‌های دیگری برای شما تجویز کند. این آزمایش‌ها عبارتند از:
- آزمایش فشار خون
- عکس برداری با اشعه ایکس
- سونوگرافی
- سی تی اسکن (توموگرافی رایانه‌ای)
- ام آر آی (تصویر برداری رزونانس مغناطیسی)
چطور متخصصان درد، درد ارجاعی را درمان می‌کنند؟
به منظور درمان درد ارجاع شده باید بیماری زمینه‌ای خود را مداوا نمایید. توجه به ناحیه آسیب دیده به جای ناحیه دردناک، احتمالا نتیجه‌ای نخواهد داشت.
به طور کلی مداوا منوط به نوع بیماری‌های زمینه‌ای می‌باشد. به عنوان مثال، اگر فیبرومیالژیا باعث بروز درد ارجاعی در بازو شود، کارشناس سلامت فیبرومیالژیا را درمان خواهد کرد. این کار درد بازو را برطرف می‌کند.
اگر پس از درمان بیماری زمینه‌ای هنوز از درد ارجاع شده رنج می‌برید، کارشناس سلامت ممکن است روش‌هایی برای تسکین درد به شما توصیه کند. درمان‌های احتمالی درد ارجاعی عبارتند از:
- مسکن‌ها
- طب سوزنی
- تنس عضلانی (تحریک الکتریکی از راه پوست)
درمان‌های خانگی درد ارجاعی
روش‌هایی برای تسکین درد و کاهش التهاب در خانه وجود دارد. اما قبل از امتحان کردن این روش‌ها، حتما موضوع را با کارشناسان سلامت در میان بگذارید تا آن‌ها اقدامات لازم را جهت جلوگیری از بروز سکته قلبی یا آسیب به عضو انجام دهند.
درمان‌های خانگی برای رفع درد عبارتند از:
- استفاده از گرما و یخ روی نواحی آسیب دیده
- دوش گرفتن با نمک اپسوم که سبب تسکین درد عضلات و رفع تنش می‌شود.
- به اندازه کافی استراحت کردن
چه موقع با پزشک تماس بگیرید.
چه موقع باید نزد متخصص درد بروم؟
اگر دچار دردی شده‌اید که نمی‌توانید درباره آن توضیح دهید باید فورا متخصص درد را از این موضوع مطلع کنید. بروز درد ارجاعی در بدن شما حاکی از این است که بدنتان شدیدا به کمک نیاز دارد.
اگر علائم سکته قلبی را دارید مانند درد ارجاعی در شانه، بازو، دندان‌ها یا فک بهتر است با اورژانس تماس بگیرید.
سایر سؤالات متداول
یادداشتی از کلینیک فوق تخصصی درد افتخار
هنگامی که دچار درد ارجاعی می‌شویم احتمال دارد این درد گمراه کننده باشد. وقتی قسمتی از بدن ما که دچار آسیب نشده است درد می‌گیرد این درد توجیه پذیر نیست. اما درد ارجاعی ممکن است به این معنا باشد که در بدن شما مشکل دیگری در حال بروز است. اگر اخیرا احساس درد می‌کنید و علت آن را نمی‌دانید از کلینیک فوق تخصصی درد نوبت ویزیت بگیرید. در صورتی که نیاز به درمان باشد آن‌ها می‌توانند در تشخیص شرایط سلامتی‌تان به شما کمک کنند.
