گاهی اوقات درد پایین کمر، کشاله ران و لگن در زنان به طور همزمان بروز کرده و بر عضلات، اعصاب و رباط‌ها یا بر اندام‌های شما مانند کلیه‌ها، دستگاه تناسلی یا دستگاه گوارشی شما تاثیر می‌گذارد. این درد ممکن است مبهم، بی حس کننده و شدید باشد. درد پایین کمر در زنان تا ناحیه جلوی کشاله ران گسترش می‌یابد. با اینکه بنظر دو نوع درد متفاوت هستند (درد در پایین کمر و درد در کشاله ران) اما پزشکان درد پایین کمر و کشاله ران را به عنوان دردهای متفاوتی در نظر نمی‌گیرند. اگر در یکی از این نواحی احساس درد کنید احتمالا در ناحیه دیگر هم احساس درد خواهید داشت.
1. علل سیستم اسکلتی عضلانی و عصبی
فهرست مطالب
زنان بیشتر از مردان دچار کمر درد می‌شوند. دلایل اصلی بروز درد پایین کمر و کشاله ران در زنان دو دسته اصلی زیر هستند:
● اختلال در عملکرد سیستم اسکلتی عضلانی و عصبی: این اختلال بر حرکت ماهیچه‌ها، عصب‌ها، غضروف‌ها، مفاصل و استخوان‌ها تاثیر می‌گذارد. درد سیاتیک، آرتروز و صدمه بدنی مثال‌هایی از اختلال در عملکرد سیستم عصبی – عضلانی هستند.
● اختلال در عملکرد سایر اندام‌ها: مشکل کلیه‌ها (تشکیل سنگ کلیه)، مشکلات اندام تناسلی زنان (مشکل تخمدان‌ها) یا مشکلات دستگاه گوارشی (فتق کشاله ران و آپاندیسیت) به دلیل اختلال در عملکرد اندام‌های حیاتی بروز می‌کند. ضمنا ابتلا به بیماری‌های حاد/مزمن یا عفونت، باعث بروز درد در پایین کمر و کشاله ران خواهد شد.
دلایل اسکلتی-عضلانی و سیستم عصبی سبب بروز درد پایین کمر و کشاله ران در زنان میشود که علت آن(مثلا زمین خوردن) تا حدودی مشخص می‌باشد. گاهی اوقات هم این دلیل(مثلا وضعیت نامناسب بدن) ممکن است برای شما مبهم و پنهان باشد.
ضربه و صدمات بدنی
انجام برخی حرکات مانند ورزش کردن و بلند کردن اجسام سنگین به ماهیچه‌ها، رباط ها و مفاصل صدمه وارد می‌کند.
● ورزش کردن: انجام بازی تنیس یا گلف مستلزم چرخیدن و خم شدن مداوم یک طرفه است.
● بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن اجسام سنگین یا تکرار زیاد یک وضعیت حرکتی.
صدمات بدنی باعث بروز درد در پایین کمر و کشاله ران میشود. ضمنا تصادف کردن، زمین خوردن یا انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین، گرفتگی عضلات یا شکستن استخوان سبب بروز درد در کمر و کشاله ران خواهد شد. البته بسته به نوع آسیب، روند و مدت زمان درمان متفاوت خواهد بود. بنابراین ضربه به پایین کمر یا کشاله ران باعث احساس ضعف در پاها، مور مور شدن، بی‌حسی، بروز درد و سفت شدن مفاصل میشود.
کم تحرکی
کم تحرکی به مرور زمان باعث بروز درد شدید و گرفتگی عضلات و مفاصل خواهد شد.
- سپری کردن طولانی مدت در یک موقعیت ثابت
- نشستن طولانی مدت
این نوع درد معمولاً به صورت مبهم، دردناک و همراه با خشکی احساس میشود. همچنین ممکن است منجر به گرفتگی‌های عضلانی شود که با دوره‌های کوتاه درد شدید و ناگهانی همراه هستند.
حالت بدن
طرز نشستن، ایستادن و حتی راه رفتن شما بر دامنه حرکتی، عصب‌های حرکتی و همچنین میزان خون رسانی به کمر و کشاله ران تاثیر می‌گذارد. قرار گرفتن بدن در وضعیت نامناسب به مدت طولانی می‌تواند باعث کمردرد و کشیدگی عضلانی شود. این ناراحتی‌ها ممکن است با دردی مبهم و همراه با خشکی آغاز شود و به دوره‌های کوتاه درد شدید و ناگهانی تبدیل شود.
درگیری عصب سیاتیک
وقتی دیسک‌های ستون فقرات دچار بیرون‌زدگی یا فتق می‌شوند، ممکن است باعث سیاتیک یا تحت فشار قرار گرفتن اعصاب شوند. در نتیجه، فرد دردی تیز، همراه با سوزش یا رادیکولار(منتشر شونده) را در امتداد عصب تجربه می‌کند.
مطلب مرتبط: درد سیاتیک لگن در زنان: آنچه باید بدانید
آرتروز
آرتروز یک بیماری التهابی است که سبب گرفتگی عضلات، تورم، بروز درد و آسیب به غضروف‌ها میشود. گاهی اوقات آرتروز لگن سبب بروز درد در کمر و کشاله ران شده که این درد هنگام ایستادن یا راه رفتن طولانی مدت تشدید خواهد شد.
آرتروز ستون فقرات، قفسه سینه یا کمر یا بیماری دژنراتیو دیسک از علل شایع دیگر کمردرد هستند.
اختلال در عملکرد مفصل خاجی (مفصل ساکروایلیاک)
مفصل خاجی ستون فقرات و لگن را به هم متصل می‌کند. کم تحرکی یا فشار آوردن بیش از حد به مفاصل باعث بروز درد در مفصل خاجی یا مفصل ساکروایلیاک میشود و منجر به سوزش و درد پایین کمر و کشاله ران میشود.
علل بیماری‌های کلیوی و مجاری ادرار در زنان
دلایل کلیوی و مجاری ادراری نسبت به مشکلات اسکلتی عضلانی ممکن است کمی پنهان باشند. در صورت تداوم کمر درد باید نزد پزشک متخصص بروید. درمان بیماری‌های زمینه ای سبب میشود تا کمر درد سریع‌تر بهبود یابد.
سنگ کلیه
تجمع مواد معدنی و نمک باعث تشکیل سنگ کلیه میشود. وقتی سنگ کلیه از کلیه‌ها به سمت مثانه حرکت می‌کند معمولا درد بروز می‌نماید.
علائم سنگ کلیه عبارتند از:
- کمر درد شدید
- درد پهلو
- درد کشاله ران
- تغییر رنگ ادرار
- بروز درد هنگام دفع ادرار
- حالت تهوع
- استفراغ
عفونت کلیه و مجاری ادراری در زنان
عفونت کلیه و مجاری ادراری یکی دیگر از دلایل بروز درد پایین کمر و کشاله ران در زنان است. علائم عفونت کلیه و مجاری ادراری عبارتند از: تب، احساس نیاز به دفع ادرار به طور مکرر و بروز درد هنگام دفع ادرار.
علل مربوط به زنان و زایمان
مشکلات هورمونی در زنان می‌تواند باعث کمردرد یا درد لگن شود. همچنین، تغییرات هورمونی و فیزیکی در دوران بارداری نیز از دلایل شایع کمردرد در زنان هستند. علاوه بر این، سایر مشکلات زنان و زایمان هم میتوانند در ایجاد کمردرد یا درد لگن نقش داشته باشند.
درد دوران قاعدگی
تغییرات هورمونی دوران قاعدگی ممکن است باعث کمر درد گردد. پژوهش‌ها نشان داده است که مقدار ترشح هورمون‌های استروژن و پروژسترون بر میزان درد تاثیر می‌گذارد. پژوهشگران بر این باورند که زنان به دلیل گذراندن دوران قاعدگی بیشتر از مردان دچار کمر درد خواهند شد.
برخی از زنان هر ماه در روزهای اول تا ششم دوران قاعدگی دچار کمر درد می‌شوند. پژوهش‌ها حاکی از آن است که در اغلب موارد درد در عضله مربع کمری که یک عضله عمقی در دو طرف ستون فقرات در پایین کمر است بروز می‌کند. زنان در طول دوران قاعدگی علاوه بر کمر درد ممکن است دردهای دیگری را نیز در نواحی مانند معده، قفسه سینه، شانه‌ها، بازوها، پاها و سر تجربه کنند.
التهاب لگن در زنان
به عفونت دستگاه تناسلی زنان التهاب لگن نیز گفته میشود و معمولا این التهاب زمانی بروز می‌کند که باکتری مقاربتی به سمت واژن، رحم، لوله‌های فالوپ یا تخمدان‌ها حرکت کند.
علائم التهاب لگن عبارتند از:
- بروز درد در زیر شکم یا کشاله ران
- تب
- بروز درد هنگام برقراری رابطه جنسی
- خونریزی بین دوران قاعدگی
- ترشحات واژن
کیست‌های تخمدان
کیست تخمدان توده جامد یا مایعی است که روی سطح بیرونی یا داخلی تخمدان به وجود می‌آید. کیست‌های کوچک معمولا درد ندارند. اما کیست‌های بزرگ یا پاره‌شده میتوانند باعث درد شوند. این درد می‌تواند از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد و ممکن است در طول قاعدگی، هنگام نزدیکی، یا به صورت ناگهانی در کمر، لگن یا زیر شکم احساس شود.
درد کمر و کشاله ران در دوران بارداری
درد کمر و کشاله ران در دوران بارداری شایع است. در دوران بارداری رباط گرد رحمی و استخوان‌ها کشیده شده که باعث بروز درد می‌شوند. این درد در دوران بارداری طبیعی است با این حال هنگام معاینه موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. احساس درد در پایین کمر و کشاله ران در دوران بارداری ممکن است نشانه سقط جنین یا زایمان (از جمله زایمان زودرس) می‌باشد.
اگر درد شما شدید است، از بین نمی‌رود یا با خونریزی، گرفتگی عضلات یا ترشحات غیرعادی واژن همراه است، فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
عفونت در اثر مقاربت جنسی
ابتلا به بیماری سوزاک یا کلامیدیا میتوانند سبب بروز درد پایین کمر و کشاله ران در زنان میشود.
سایر علائم عفونت مقاربه جنسی عبارتند از:
- احساس درد هنگام دفع ادرار
- ترشحات واژن
- احساس درد هنگام مقاربت جنسی
- خونریزی بین دوران قاعدگی
عفونت قارچی واژن در زنان
به عفونت قارچی واژن عفونت کاندیدایی می‌گویند. این عفونت در واقع رشد بیش از حد قارچ کاندیدا آلبیکنس است و یکی از عفونت‌های شایع واژن محسوب میشود.
علائم عفونت قارچی واژن در زنان عبارتند از:
- خارش
- ورم
- تحریک
- درد لگن
سایر دلایل درد پایین کمر، کشاله ران و لگن
در اغلب موارد کمر درد به دلیل اسکلتی-عضلانی و دستگاه تناسلی زنان بروز می‌کند اما دلایل دیگری هم در بروز درد پایین کمر یا لگن دخیل هستند.
آپاندیسیت (عفونت آپاندیس) در زنان
زمانی که آپاندیس شما مسدود و عفونی میشود، آپاندیسیت رخ می‌دهد. علامت اصلی در بیشتر افراد، دردی است که از اطراف ناف شروع میشود. با این حال، در برخی موارد، درد می‌تواند از پایین کمر شروع شده و به سمت راست لگن کشیده شود.
درد ناشی از آپاندیسیت ممکن است با گذشت زمان یا هنگام سرفه، حرکت یا نفس عمیق کشیدن شدیدتر شود.
علائم آپاندیسیت عبارتند از
- درد معده
- حالت تهوع یا استفراغ
- از دست دادن اشتها
- تب یا لرز
- یبوست و اسهال
فتق کشاله ران
فتق کشاله ران زمانی رخ می‌دهد که بافت نرم (اغلب بخشی از روده) از طریق عضلات ضعیف ناحیه کشاله ران بیرون بزند. هنگام بروز این مشکل در اغلب موارد هنگام خم شدن یا بلند کردن اجسام سنگین در شکم، پایین کمر یا لگن خود احساس درد خواهید کرد.
التهاب پانکراس در زنان
یکی از علائم التهاب پانکراس( پانکراتیت یا التهاب لوزالمعده) دل درد است که این درد تا کمر گسترش می‌یابد. سنگ کیسه صفرا، نوشیدن الکل یا عفونت سبب التهاب پانکراس خواهد شد که دل درد در حین غذا خوردن و پس از آن تشدید میشود.
سایر علائم عبارتند از:
- حالت تهوع
- استفراغ
- تب
بزرگ شدن غدد لنفاوی لگن
غدد لنفاوی در داخل و خارج لگن و در امتداد عروق خونی اصلی قرار دارند. عفونت، آسیب بدنی و در برخی موارد ابتلا به سرطان از دلایل بزرگ شدن غدد لنفاوی لگن است.
علائم بزرگ شدن غدد لنفاوی عبارتند از:
- درد
- ورم
- تب
- قرمزی و سوزش پوست
بزرگ شدن طحال در زنان
طحال در سمت چپ قفسه سینه قرار گرفته است. طحال خون را تصفیه کرده و موجب تشکیل سلول‌های خونی جدید میشود. همانند غدد لنفاوی، عفونت‌ها و بیماری‌ها میتوانند باعث بزرگ شدن طحال (که به آن اسپلنومگالی گفته میشود) شوند.
درد ناشی از بزرگ شدن طحال (وضعیتی به نام اسپلنومگالی) معمولاً در قسمت بالای شکم (سمت چپ) و گاهی اوقات در شانه چپ و بالای کمر احساس میشود. ضمنا کسانی که از ورم طحال رنج می‌برند نمی‌توانند غذای سنگین میل کنند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
گرفتگی عضلات و پیچ خوردن مفصل با استراحت کردن و بدون نیاز به مصرف دارو درمان می‌گردد. در صورت بروز درد در پایین کمر یا کشاله ران کارشناس سلامت، ماما یا متخصص زنان علت درد را تشخیص داده یا شما را نزد متخصص دیگری می‌فرستد.
درد پایین کمر و کشاله ران در زنان به دلایل متعددی بروز می‌کند. بنابراین برای تشخیص علت درد در اسرع وقت به کارشناس سلامت خود مراجعه کنید. در صورت بروز یکی از این علائم یا درد شدید و ناگهانی در پایین کمر و کشاله ران سریعا با اورژانس تماس بگیرید.
این علائم عبارتند از:
- سرگیجه
- تب
- حالت تهوع و استفراغ
- تنفس سریع یا افزایش ضربان قلب
- احساس ضعف در بدن
تشخیص
پزشک متخصص با پرسیدن سؤال در مورد وضعیت شما و انجام معاینه علت درد پایین کمر، کشاله ران و لگن را تشخیص خواهد داد. بنابراین انجام آزمایش خون، عکس برداری با اشعه ایکس یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی برای تشخیص علت درد ضروری خواهد بود.
درمان
درمان بیماری منوط به تشخیص علت بیماری است. در صورت تشخیص بیماری برنامه‌ریزی لازم برای مداوا انجام می‌گردد که برنامه درمانی مناسب باید تلفیقی از این موارد باشد. این موارد عبارتند از: مدیریت سبک زندگی، مصرف دارو، انجام فیزیوتراپی و فیزیوتراپی کف لگن، مراقبت‌های کایروپراکتیک و انجام عمل جراحی در صورت لزوم.
مدیریت سبک زندگی
در اغلب موارد گرفتگی عضلات، پیچ خوردگی مفصل و آسیب‌های بدنی خفیف با استراحت کردن، استفاده از یخ و مصرف داروهای استامینوفن یا ایبوپروفن مداوا می‌گردد. استفاده از آتل یا کامپرشن رپ باعث تسکین درد خواهد شد. در ضمن ورزش کردن و انجام حرکات کششی درد را تسکین خواهد داد. البته هنگام بلند کردن اجسام سنگین باید به شرایط بدنی فرد توجه کرد.
مصرف دارو
داروها به روش‌های مختلفی برای درمان درد کمر و کشاله ران استفاده می‌شوند. اگر علت درد شما عفونت باشد، پزشک برای از بین بردن عفونت و رفع علائم، داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، داروهای ضد قارچ یا ضد ویروس تجویز می‌کند.
همچنین، برای کنترل درد، ممکن است پزشک داروهای دیگری را توصیه کند که شامل موارد زیر هستند:
- داروهای کاهش‌دهنده درد عصبی
- شل‌کننده‌های عضلانی
- مسکن‌ها
- استروئیدها
فیزیوتراپی
مشکلات حرکتی، نحوه نشستن یا ایستادن و راه رفتن فرد با کمک فیزیوتراپ بهبود می‌یابد. بنابراین با انجام فیزیوتراپی درد تسکین یافته یا به طور کامل برطرف می‌گردد و قدرت بدنی بیمار بیشتر میشود. ضمنا با انجام حرکات کششی، انعطاف پذیری بدن بیشتر شده و مشکلات حرکتی بیمار درمان خواهد شد.
فیزیوتراپی کف لگن
در فیزیوتراپی کف لگن درمان ماهیچه‌ها، غضروف‌ها و بافت‌های همبند لگن در اولویت قرار می‌گیرد. با انجام فیزیوتراپی درد تسکین یافته و عملکرد لگن بهبود می‌یابد. فیزیوتراپ برای انجام فیزیوتراپی کف لگن برنامه ریزی می‌کند که در این صورت قدرت بدنی بیمار افزایش یافته و ماهیچه‌های لگن نیز تقویت میشود.
مراقبت‌های کایروپراکتیک
متخصص های کایروپراکتیک با انجام ماساژ، مفصل لگن و ستون فقرات بیمار را در جای خود قرار داده و بدین ترتیب درد کمر و لگن تسکین خواهد یافت.
روش‌های درمانی تزریقی و کم‌تهاجمی
در مواردی که روش‌های درمانی اولیه مانند استراحت، دارو یا فیزیوتراپی به اندازه کافی موثر نباشند، پزشک متخصص ممکن است روش‌های درمانی تزریقی و کم‌تهاجمی را توصیه کند. این روش‌ها با هدف رساندن مستقیم دارو یا مواد درمانی به محل دقیق درد، به کاهش التهاب و ترمیم بافت‌ها کمک می‌کنند.
انواع این روش‌ها عبارتند از:
- تزریق اپیدورال استروئید: این تزریق برای درمان دردهای مزمن کمر و سیاتیک ناشی از التهاب ریشه‌های عصبی استفاده میشود. پزشک داروی ضدالتهاب را به فضای اطراف نخاع تزریق می‌کند تا التهاب را کاهش داده و درد را تسکین دهد.
- تزریق پی‌آرپی (PRP): در این روش، پلاکت‌های غنی‌شده از خون خود بیمار جدا شده و به ناحیه آسیب‌دیده تزریق می‌شوند. این پلاکت‌ها حاوی فاکتورهای رشد هستند که به ترمیم بافت‌هایی مانند عضلات و رباط‌ها کمک می‌کنند.
- اوزون‌درمانی: این روش برای درمان دردهای دیسک و کمر استفاده میشود. تزریق گاز اوزون به کمر، خاصیت ضدالتهابی و ضددرد دارد و می‌تواند به کاهش فشار روی اعصاب کمک کند.
این روش‌ها معمولاً توسط متخصص درد انجام می‌شوند و موفقیت آن‌ها به تشخیص دقیق علت اصلی درد بستگی دارد.
عمل جراحی
در بعضی موارد برای مداوای بیماری انجام عمل جراحی ضروری می‌باشد. گاهی اوقات درمان کیست‌های تخمدان، فتق کشاله ران و عفونت آپاندیس مستلزم انجام عمل جراحی فوری برای برداشتن بافت آلوده یا ناسالم (مانند کیست‌های تخمدان پاره شده یا آپاندیسیت ) دارند.
همچنین، برخی از جراحی‌های غیر اورژانسی ممکن است توسط پزشک توصیه شوند که عبارتند از:
- ترمیم فتق: برای برطرف کردن فتق.
- تعویض مفصل ران: برای درمان درد ناشی از آرتروز.
- برداشتن کیسه صفرا: برای جلوگیری از حملات مکرر پانکراتیت.
نحوه پیشگیری از درد پایین کمر و کشاله ران در زنان
درد پایین کمر و کشاله ران در زنان در همه موارد قابل پیشگیری نیست. با این حال در برخی موارد با تغییر سبک زندگی درد کمر و کشاله ران در زنان تسکین می‌یابد.
بنابراین به منظور پیشگیری از درد کمر و کشاله ران
- نحوه خم شدن و بلند کردن صحیح اجسام را تمرین کنید
- غذاهای سالم بخورید
- هر روز پیاده روی، شنا، یوگا، دوچرخه سواری یا حرکات کششی انجام دهید
- وزن متعادل داشته باشید
- آب کافی بنوشید
اگر درباره علائم بیماری سؤالی دارید به پزشک خود مراجعه کنید. به یاد داشته باشید که پیشگیری از بروز بیماری بهتر از درمان است.
خلاصه
درد پایین کمر و کشاله ران در زنان به دلایل متعددی بروز می‌نماید. شما نیز مانند کارشناس سلامت خود تمایل دارید این دلایل را دسته بندی کنید. دلایل بروز درد پایین کمر و کشاله ران در زنان عبارتند از: اختلال در عملکرد سیستم عصبی- عضلانی، ابتلا به بیماری‌های کلیوی، مشکلات دستگاه تناسلی زنان و چندین مورد دیگر.
بنابراین ابتدا باید علت بیماری تشخیص داده شود و سپس برای درمان اقدام گردد. اصلاح سبک زندگی، مصرف دارو، انجام فیزیوتراپی یا مراقبت‌های کایروپراکتیک برخی از شیوه‌های درمانی رایج برای تسکین درد پایین کمر، لگن و کشاله ران در زنان هستند.
