بیماری شانه یخ زده (Frozen SHoulder) که به شانه منجمد یا کپسولیت چسبنده شانه نیز معروف است. وضعیتی است که بر مفصل شانه شما اثر میگذارد. افرادی که دچار یخ زدگی شانه هستند، اغلب دچار درد شانه ، سفتی و کاهش دامنه حرکت هستند. در فعالیت های روزمره مثل پوشیدن لباس یا برداشتن وسایل از کمد میتوانند دچار مشکل شوند.
در این افراد بتدریج درد در مفصل شانه آغاز میشود و شانه و گردن دچار خشکی میشود.بطوریکه دست به سختی حرکت میکند و محدوده بالا آوردن و چرخش دست کاهش پیدا میکند و تحرک دست همراه با درد است.
فروزن شولدر زمانی اتفاق می افتد که کپسول شانه ای ضخیم شود. با افزایش ضخامت این کپسول، که در واقع مهم ترین حمایت کننده ی مفصل شانه است، طبیعی است که میزان حرکت مفصل از حالت نرمال کمتر می شود.
در ادمه علل و علائم بیماری را بیان میکنیم. و به شرح انواع روش های درمانی پزشکی و درمان های گیاهی شانه یخ زده که بتوان در خانه انجام داد میپردازیم.
فیلم مقایسه بین وضعیت حرکتی یک شانه سالم و شانه یخ زده
علت شانه یخ زده
علت اصلی یخ زدگی شانه کاملا مشخص نیست. اما عواملی که بیشترین تاثیر را در ایجاد این بیماری دارند به شرح زیر است:
شانه یخی حدودا در بین ۲ درصد از مردم رخ میدهد و بیشتر در افراد ۴۰ تا ۶۰ سال شایع است. اما این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد.
جنسیت: شانه یخ زده در بین خانم ها بیش از آقایان دیده می شود. کارشناسان تصور میکنند این امر ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی مانند یائسگی باشد.
بی تحرکی: بی تحرکی خود عامل خشکی بسیاری از مفاصل است. در مفصل شانه هم زمانی که فرد به دلایلی همچون انجام اعمال جراحی و یا پس از شکستگی استخوان بازو باید برای مدت زمانی نسبتا طولانی، بازوی خود را در یک راستا ثابت نگه دارد ریسک فاکتوری برای به وجود آمدن شانه یخ زده اتفاق می افتد. این حالت ممکن است در افراد دچار سکته مغزی و یا آسیب روتاتور کاف هم رخ دهد.
دیابت: مبتلایان به دیابت بین ۱۰ تا ۲۰ درصد بیشتر از افراد دیگر دچار شانه منجمد میشوند. دلیل کاملا روشنی وجود ندارد، اما محققان گمان میکنند که با اتصال گلوکز(قند) به پروتئین های کلاژن که بطور طبیعی در کپسول مفصل شانه وجود دارد باعث سفتی آن میشود.
سایر بیماریها و شرایطی که احتمال ابتلا به شانه منجمد را افزایش میدهند عبارتند از:
- افسردگی
- جراحی باز قلب
- بیماری های قلبی و عروقی
- بیماری پارکینسون
- مشکلات تیروئید(کم کاری یا پرکاری تیروئید)
- بیماری های ریه
- سرطان پستان
علائم و مراحل پیشرفت بیماری یخ زدگی شانه
- درد: این درد در شانه و گاهی اوقات در بازو احساس می شود. درد به تدریج شروع می شود و با حرکت شانه شدت می یابد.
- سفتی شانه: در سفت شدن کپسول مفصل شانه، کاهش چشمگیری در دامنه حرکت شانه رخ می دهد.افرادی که دچار شانه یخ زده میشوند بطور معمول با حرکت بازو درد احساس میکنند، بنابراین سعی می کنند زیاد دست را حرکت ندهند. اما پرهیز از حرکت بازو می تواند منجر به سفتی بیشتر شود.
- مشکل خوابیدن: برای افرادی که دچار فروزن شولدر شده اند خوابیدن به سمتی که آسیب دیده است با ناراحتی و درد همراه است.
مراحل ایجاد شانه یخ رده
علائم ذکر شده با ۳ مرحله اصلی همراه است:
- شروع انجماد: در این مرحله که مرحله ی انجماد مفصل نیز نامیده می شود، درد مفصل شانه آغاز می شود. در واقع با حرکت دادن مفصل، درد نسبتا شدیدی ایجاد خواهد شد. گفته می شود شب هنگام درد با شدت بیشتر ایجاد می شود. این درد رفته رفته ممکن است پیشرفت کند و 6 ماه یا حتی تا 9 ماه فرد را آزار دهد.
- انجماد: در این برهه میزان سفتی مفصل و چسبندگی کپسول مفصلی افزایش می یابد. به همین دلیل است که حرکت دادن مفصل بسیار دشوار خواهد شد. شدیدترین علائم شانه منجمد را در این مرحله شاهد خواهیم بود. البته شایان ذکر است که شاید درد کمتری را حس کنید. ممکن است یک سال کامل شانه شما در این مرحله درگیر باشد.
- ذوب شدن: در این مرحله گویا یخ زدگی شانه در حال ذوب شدن است. کم کم دامنه حرکتی مفصل شانه بیشتر می شود و فرد فعالیت های روزانه را راحت تر انجام می دهد.
درمان شانه یخ زده
برای انجام درمان، بهتر است مرحله ی عارضه شانه یخ زده را تشخیص دهیم. چرا که درمان های مناسب هر مرحله تفاوت هایی با دیگر مراحل دارند. پس لازم است که ابتدا مرحله ی عارضه را بفهمیم تا بتوانیم سریعتر و قطعی تر درمان را شروع کنیم.
شانه منجمد (کپسولیت شانه) معمولا با گذشت زمان، با یا بدون درمان بهبود می یابد، اما درمان می تواند به کاهش شدت درد و علائم دیگر کمک کند و روند بهبودی را تسریع می کند.
درمان های غیر جراحی
چندین گزینه درمانی غیر جراحی برای شانه منجمد وجود دارد. که عبارتند:
- قرص های ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ، ناپروکسن و آسپیرین می توانند به کاهش تورم و درد کمک کنند.
درمان از طریق تزریق در شانه
تزریق در مفصل شانه از جمله مواردی هستند که پزشکان با تزریق آن به درون کپسول، به زیاد شدن میزان تحرک مفصل کمک شایانی می نمایند.
- تزریق کورتیکواستروئیدها: داروهای قوی ضد التهاب هستند که تورم و التهاب را کاهش میدهند.
- اوزون تراپی: تاثیر اوزون تراپی در درمان شانه یخی فوق العاده است و هدف از این روش نه تنها تسکین درد بلکه درمان کامل بیماری میباشد.پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر به مطلب اوزون تراپی شانه مراجعه کنید.
- ارتوکین: استفاده از ارتوکین تراپی شانه بدلیل وجود فاکتورهای رشد سلولی باعث ترمیم و بازسازی بافت های آسیب دیده خواهد شد.
برای اطلاعات بیشتر به مطلب ارتوکین تراپی شانه مراجعه کنید.
اگر درمان غیر جراحی بی اثر باشد و علائم همچنان ماندگار باشد ، گزینه های دیگری برای انجام وجود دارد.
- آرتروسکوپی شانه: روشی است که با برش های در شانه بافت غیرعادی و چسبنده در کپسول مفصل شانه بریده می شود. این روش برای افزایش دامنه حرکت شانه و حرکت شانه طراحی شده است. بعد از عمل ، بیماران معمولا برای دو هفته اول بعد از عمل نیاز به درمان روزانه دارند و برای جلوگیری از ایجاد چسبندگی ، تمریناتی را در خانه انجام می دهند. توصیه می شود این تمرینات را به مدت 12 ماه پس از عمل ادامه دهید.
- دستکاری شانه با بیحسی: در حالی که بیمار در حالت بیهوشی قرار دارد ، پزشک شانه آسیب دیده را به چند جهت حرکت می دهد. اینکار باعث رها شدن بافت سفت شده در کپسول مفصل شانه میشود.
فیزیوتراپی شانه منجمد
انجام فیزیوتراپی از راه های موثر در درمان شانه یخ زده می باشد. مراجعه به کلینیک های فیزیوتراپی در تمام مراحل به ویژه مرحله ی دوم و سوم این عارضه، می تواند نقش مثبتی در کسب دامنه حرکتی طبیعی شانه داشته باشد.
در مرحله ی اول فیزیوتراپیست ها می توانند با استفاده از دستگاه ها عضلات درگیر را آزاد کنند و در واقع باعث کاهش درد در آن ها و کاستن از علائم شانه یخ زده است. در این مرحله، علاوه بر کاستن از علائم، پیشگیری از حادتر شدن عارضه جزو مهم ترین اهداف تمام کادر درمانی است. در مرحله ی منجمد شدن شانه، فیزیوتراپ ها تکنیک های مخصوصی را بکار می برند تا در کنار کشش عضلات، فرد حرکت هم داشته باشد. به این روش، تکنیک MWM می گویند.
حتی اگر در دو مرحله ی اول یخ زدگی شانه، از درمان فیزیوتراپی استفاده نکرده اید، در مرحله ی آخر حتما از تمرینات فیزیوتراپی استفاده کنید. چرا که انجام تمرینات فیزیوتراپی در مرحله ی آخر می تواند به برگشت زودتر دامنه حرکتی طبیعی مفصل بسیار موثر باشد. الکتروتراپی و ماساژ درمانی شیوه های دیگر مورد استفاده در فیزیوتراپی است. البته تاثیر فیزیوتراپی و زمان شروع آن به وجود زخم ها مرتبط می باشد. چرا که با وجود زخم، امکان انجام تمرینات فیزیوتراپی وجود ندارد.
طب سوزنی شانه
طبق مطالعات انجام شده بر روی بیمارانی که از شانه یخ زده رنج می بردند، طب سوزنی را برای بهبود یافتن علائم یخ زدگی شانه بسیار موثر می دانند. در این تحقیق های انجام شده، سوزن ها بر نقاط مختلفی از شانه قرار گرفتند که نتیجه ی آن کاستن درد ناشی از یخ زدگی شانه بود. در طی این آزمایش ها و بررسی ها پزشکان به این نکته دست یافتند که سوزن هایی که توسط متخصصین بر روی شانه قرار می گیرند، خواص ضد التهابی هم دارند.
بنابراین در نهایت زمانی که درد و التهاب مفصل کاهش یابد، امکان افزایش دامنه حرکتی مفصل شانه هم فراهم می شود و فرد می تواند رفته رفته به وضعیت عادی خود برگردد. طب سوزنی حتی پس از انجام عمل جراحی شانه منجمد هم از جمله درمان های مورد تجویز پزشکان برای بهبودی و بازگشت مفصل به حالت اولیه می باشد.
درمان گیاهی یخ زدگی شانه
استفاده از برخی گیاهان می تواند به درمان شانه یخ زده کمک نماید. قرار دادن چند حبه کوچک سیر درون روغن خردل و سپس جوشاندن آن به شما یک ماده ای را می دهد که می تواند پس از ماساژ دادن بر روی بخش دردناک شانه، اثرات خوبی را بر جای بگذارد. البته روغن جوشیده شده باید کمی سرد شود و سپس مورد استفاده قرار بگیرد.
سبزیجات در سبد غذایی فرد می تواند موثر واقع شود. حتی ادویه هایی که حاصل از بخش های مختلف گیاهان هستند، نقش درمانی هم می توانند داشته باشند. زردچوبه و فلفل سیاه از جمله این ادویه ها هستند. در این حوزه داروهایی در چین با گیاهان ساخته می شود که می تواند در کم کردن عوارض این اختلال موثر واقع شوند.
