پارگی مینیسک زانو : علائم، تشخیص و درمان

در ورزش هایی که مفصل زانو تحت فشار قرار می گیرد، پارگی مینیسک رایج می باشد. در این نوع پارگی، درد را در جلو یا دو طرف زانو احساس می کنید و غضروف C شکل زانو تحت تاثیر قرار می گیرد. شاید در اوایل پاره شدن مینیسک بتوانید راه بروید و وزنتان را تحمل کنید اما پس از چند روز زانو متورم، و درد آن شدید می شود.

استراحت، یخ، فشرده سازی و بالا بردن (.R.I.C.E)، دارو های تسکین دهنده درد، تزریق استروئید و فیزیوتراپی روش ها و درمان های اولیه پارگی مینیسک زانو هستند که در بیشتر موارد تاثیرگذار می باشند. اما اگر این درمان ها جواب نداد، باید جراحی کرد.

در این مقاله می خواهیم به علائم، تشخیص و درمان پارگی مینیسک زانو پرداخته و آناتومی زانو، ورزش‌ هایی که احتمال پارگی مینیسک در آنها بیشتر است و نحوه درمان پارگی مینیسک را شرح دهیم.

پارگی مینیسک چیست؟

هر مفصل زانو دو مینیسک، یکی در قسمت خارجی زانو (به نام مینیسک جانبی) و دیگری در داخل زانو (به نام مینیسک داخلی) دارد. مینیسک از جنس غضروف و C مانند بوده که در مفصل زانو بین استخوان ران و ساق پا قرار دارد.

 مینیسک ها  زانو را ثابت نگه می دارند، و به عنوان بالشتک ضربه گیر عمل می کنند. به همین دلیل پارگی یا آسیب به مینیسک باعث درد زانو، تورم و گاهی اوقات بیرون زدگی زانو می گردد.

پارگی مینیسک زانو در ورزشکاران شایع بوده اما افراد مسن بیشتر در معرض این آسیب قرار دارند.

علائم

در پارگی مینیسک زانو درد در جلوی زانو، وسط زانو (به دلیل پارگی مینیسک داخلی که متداول تر هست) یا در کنار زانو (به دلیل پارگی مینیسک جانبی) احساس می شود.

غالبا هنگام پارگی مینیسک، فرد می تواند به ورزش خود ادامه دهد و راه برود. اما پس از یک یا دو روز، زانو متورم و سفت می شود که دردناک است.

اغلب با پارگی مینیسک، فرد همچنان می تواند راه برود و حتی بلافاصله پس از آسیب به ورزش خود ادامه دهد. با این حال، در عرض یک یا دو روز، زانو به طور ناراحت کننده ای متورم و سفت می شود.

علائم دیگری نیز وجود دارند که بسته به نوع و شدت آسیب، همراه با درد، تورم و سفتی می تواند موارد زیر باشد:

• احساس گرفتن یا شنیدن صدای خاصی مانند کلیک هنگام راه رفتن
• ناتوانی در خم و راست کردن کامل زانو
• احساس عقب افتادن زانو (بی ثباتی زانو)

علل

اغلب به دلیل چرخش ناگهانی زانو هنگام انجام حرکت های ورزشی مانند، چمباتمه زدن پارگی مینیسک زانو رخ می دهد.

ورزش هایی که بیشترین خطر پارگی مینیسک زانو را  به همراه دارند عبارتند از:

• فوتبال
• بسکتبال
• بیسبال
• اسکی
• کشتی

علاوه بر ورزش، تغییرات دژنراتیو (ساییدگی و پارگی) مرتبط با افزایش سن (آرتروز زانو) نیز باعث پارگی مینیسک می شود.

فعالیت و حرکاتی که در طول روز انجام می دهیم مانند، اشتباه بلند شدن از روی صندلی می تواند باعث پارگی مینیسک زانو شود.

تشخیص پارگی مینیسک زانو

برای تشخیص پارگی مینیسک زانو، به شرح حال پزشکی، معاینه فیزیکی و تصویربرداری نیاز می باشد.

تاریخچه پزشکی

متخصص درد، هنگام معاینه سوالاتی در مورد درد زانو از شما می پرسند، برخی از آنها عبارتند از:

• دقیقا کدام قسمت زانویتان درد می کند؟
•  زانویتان به تدریج در طول روز یا به طور ناگهانی ورم کرد ؟
• آیا به غیر از درد و تورم، علائم دیگری مانند بیرون آمدن زانو و ناتوانی در خم و راست کردن آن، دارید؟
• آیا ضربه ای به زانوی شما وارد شده؟
• آیا سابقه آرتروز زانو داشته اید؟

معاینه ی بدنی

پزشک شما پس از دریافت سابقه پزشکی، برای ارزیابی تورم، حساسیت، دامنه حرکتی آن، و کلیک در داخل مفصل، یک معاینه بدنی انجام می ‌دهد که در آن فشار، حرکت و مفصل زانو را بررسی، می کند.

همچنین، قدرت عضلانی پا، راه رفتن و توانایی خم و راست کردن زانوی شما را بررسی می کنند.

برای ارزیابی آسیب مینیسک زانو از تست کلاسیک مک موری، استفاده می شود.

تصویربرداری

هنگامی که پزشک به پارگی مینیسک مشکوک می شود، برای اطمینان از هرگونه شکستگی استخوان یا سایر علائم زانو درد، مانند استئوآرتریت، عکس‌ برداری با اشعه ایکس از زانو را برای شما می نویسد.

به طور کلی، یکی از استاندارد های بسیار مهم برای تشخیص و ارزیابی پارگی مینیسک زانو تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) می باشد.

عارضه هایی با علائم مشابه

آسیب به رباط های متقاطع قدامی(رباط صلیبی جلویی)، جانبی داخلی یا جانبی درد و علائمی شبیه به پارگی مینیسک زانو دارند.

این آسیب ها می توانند هم زمان با پارگی مینیسک یا خود به تنهایی  اتفاق بیفتند.

آسیب رباط صلیبی قدامی

زمانی که یک ورزشکار به طور ناگهانی جهت حرکت خود را تغییر می دهد یا از یک بلندی بد می پرد، ممکن است رباط صلیبی قدامی (ACL) پاره  شود.

این آسیب ها در بیشتر موارد به خوبی قابل تشخیص هستند. در پارگی ACL  اغلب زانو فورا متورم می گردد، و ترک و صدایی در آن شنیده می شود. در عوض، در پارگی مینیسک داخلی جدا شده به مرور زمان طی یک تا دو روز زانو ورم می کند.

توسط MRI هر دو آسیب مشخص می شوند.

آسیب رباط جانبی

آسیب های رباط جانبی، رباط جانبی داخلی ( داخل زانو) یا رباط جانبی خارجی (بیرون زانو) را درگیر می کند. در این آسیب، زانو درد می گیرد و متورم می شود که شبیه علائم پارگی مینیسک زانو می باشد.

معمولاً به دلیل ضربه مستقیم به زانو (مانند تکل فوتبال) رباط آسیب می بیند.  آسیب به رباط می تواند هم زمان با پارگی مینیسک باشد.

با  معاینه دقیق بدنی می توان تفاوت بین آسیب های رباط زانو و مینیسک زانو را مشخص کرد.

به عنوان مثال، اگر رباط جانبی داخلی یا جانبی آسیب ببیند درد مستقیم روی رباط آسیب دیده اثر می گذارد. زمانی که مینیسک زانو پاره می شود، درد در امتداد صفحه مفصل زانو، چه در قسمت داخلی یا جانبی حس می گردد. به علاوه، در پارگی مینیسک هنگام خم و راست کردن زانو درد بدتر می شود.

مانند پارگی ACL، MRI می‌تواند تشخیص دهد که درد به دلیل آسیب به رباط جانبی یا پارگی مینیسک زانو به وجود آمده، یا هر دو آسیب با هم اتفاق افتاده اند.

درمان پارگی مینیسک

برخلاف تصور عموم، که فکر می کنند برای درمان پارگی مینیسک زانو باید جراحی کرد. در بیشتر موارد نیاز به جراحی نیست، و درمان های غیر جراحی پاسخ گو می باشند.

گزینه های غیر جراحی

اولین گزینه غیر جراحی برای درمان پارگی مینیسک، R.I.C.E  می باشد، پروتکل آن:

• فعالیت خود را تغییر داده استراحت کنید.
• یخ یا کیسه سرد را به مدت 15 تا 20 دقیقه، چند بار در روز روی زانوی خود بگذارید.
• زانوی خود را با یک بریس یا آستین زانو محکم ببندید تا از زانو بیشتر متورم نشود.
• هنگام استراحت، پای خود را بالای قلبتان نگه دارید.

گاهی، برای کاهش درد و تورم، پزشک داروی ضد التهابی غیراستروئیدی خوراکی (NSAID) را تجویز می کند.

برای کاهش التهاب و درد، می توان استروئید (کورتیزون) را به مفصل زانو تزریق کرد.

زمانی که پروتکل .R.I.C.E را انجام داده باشید بسته به تشخیص پزشک شما، می توانید به فیزیوتراپی مراجعه نمایید.

 PT برای مینیسک پاره شده

اگر چهار تا شش هفته فعالیت های خود را اصلاح کرده و فیزیوتراپی انجام داده اما بهبود نیافته و دردتان کمتر نشود، احتمالا باید جراحی صورت پذیرد.

توجه داشته باشید که درمان های غیرجراحی که در نتیجه تغییرات دژنراتیو انجام می ‌گردند، تقریباً همیشه برای درمان پارگی‌ های مینیسک مناسب بوده اند. بر اساس مطالعات انجام شده در مورد نتایج جراحی افراد مبتلا به پارگی مینیسک دژنراتیو، احتمال بهبود در بلند مدت بسیار کم می باشد.

به عنوان مثال، مطالعه ای انجام شد که در آن افراد را به دو گروه تقسیم کردند، به گروه اول یک برنامه تمرین درمانی 12 هفته ای داده شد، گروه دوم تحت جراحی پارگی مینیسک داخلی دژنراتیو قرار گرفتند، و در آن هیچ تفاوت بالینی مرتبطی بین افراد وجود نداشت.

در واقع، افرادی که به آنها برنامه تمرین درمانی 12 هفته ای داده شد، در مقایسه با افرادی که تحت جراحی قرار گرفتند، عضلات ران آنها قوی تر شد که نتیجه ی خوش آیندی بود.

عمل جراحی

هنگامی جراحی بهترین نتیجه را خواهد داشت که، علائم اولیه مینیسک مکانیکی باشند و پارگی باعث گرفتگی و قفل شدن زانو شده باشد.

اگر مینیسکتان پاره شود و فقط درد داشته باشید، نیازی به جراحی نیست. اگر جراحی صورت گیرد، نتیجه قطعی وجود ندارد.

سه نوع جراحی برای درمان پارگی مینیسک وجود دارد:

مینیسکتومی آرتروسکوپیک

مینیسکتومی رایج ترین روش جراحی برای آسیب مینیسک می باشد، که در آن قسمت پاره شده مینیسک را بر می دارند.

در مینیسکتومی در عین حال که قسمت آسیب دیده مینیسک برداشته می شود، تا آنجا که ممکن است مینیسک سالم باقی می ماند.

در این جراحی دوره نقاهت کم و بهبودی سریع می باشد، که امکان می دهد زودتر فعالیت های خود را انجام دهید.

ترمیم مینیسک

جراحی ترمیم مینیسک برای ترمیم مینیسک آسیب دیده انجام می گردد. ترمیم مینیسک می تواند زانو را به آناتومی طبیعی خود برگرداند و در صورت موفقیت آمیز بودن این روش، تسریع در بهبودی و عوارض کمتری نسبت به مینیسکتومی دارد.

به دلیل خون رسانی محدود به مینیسک، جراحی ترمیم مینیسک با محدودیت همراه است. با این حال، یک جراحی مهم با بهبود طولانی مدت می باشد.

پیوند مینیسک

در پیوند مینیسک، مینیسک را از یک بیمار فوت شده به فردی که مینیسک خود را برداشته منتقل می کنند.

فردی برای پیوند مینیسک ایده آل است که، مینیسک خود را برداشته و درد شدیدی در زانو دارد.

پیوند مینیسک را برای فردی انجام می دهند که کل مینیسک او را برداشته باشند و در زانو درد مداومی دارد.  برای پارگی حاد مینیسک، این عمل را انجام نمی دهند.

پیش بینی بیماری مینیسک

هنگامی که مینیسک زانو پاره می ‌شود، فشار زیادی بر سطوح غضروفی مفصل وارد می ‌کند، توانایی مفصل برای جلوگیری از ضربه کم شده و احتمال ابتلا به آرتریت سایشی و پارگی در آنها افزایش می یابد.

می توان با تغییر در سبک زندگی خطر ابتلا به آرتریت را پس از پارگی مینیسک پایین آورد. برخی از تغییرات در سبک زندگی که می توانند پیشگیرانه باشند عبارتند از:

• کاهش وزن
• ورزش کم تاثیر
• جلوگیری از شدت ضربه وارده به مفصل