علائم و نشانه های آرتروز

آرتروز رایج ترین نوع آرتریت است. علائم این بیماری شامل درد و سفتی در مفاصل، محدود شدن حرکت و تورم یا بزرگ شدن مفاصل است. در آرتروز، غضروف مفصل کم می شود و این امر باعث شروع علائم می شود.

علائم رایج آرتروز

آرتروز اولیه بیشتر از بقیه انواع تشخیص داده می شود. این نوع آرتروز به خاطر از بین رفتن غضروف و آسیب به مفصل ایجاد می شود و با افزایش سن اتفاق می افتد. آرتروز ثانویه به دلایل دیگری مانند آسیب به مفصل، چاقی یا بیماری های دیگر مفصلی به وجود می آید.

علائم مشترک هر دو نوع آرتروز شامل موارد زیر است:

• درد یا حساسیت در مفصل
• سفتی یا سختی در حرکت دادن مفصل
• تورم یا بزرگ شدن مفصل
• صدای شکستن یا ساییدن مفصل
• ناپایداری مفصل
• تغییر شکل یا نادرست قرار گرفتن مفصل

جالب اینجاست که گاهی عکس رادیوگرافی زانو در بعضی افراد که مشکل آرتروز دارند مشکلات مفصلی را نشان می دهد ولی علائم آن مشخص نیست. در حالی که ممکن است فردی دیگر علائم درد یا مشکلات مشابه را احساس کند، اما در رادیوگرافی نشانه ای از آرتروز دیده نشود.

درد مفصل

درد اصلی ترین علامت آرتروز است و به مشکلات عملکردی و ناتوانی در افراد مبتلا به این بیماری می انجامد. معمولا درد آرتروز به طور تدریجی شروع می شود.

در آرتروز خفیف تا متوسط، درد بیشتر هنگام استفاده از مفصل (مثلا هنگام حرکت) بدتر می شود و با استراحت بهتر می گردد. اما با پیشرفت بیماری، درد بیشتر و دائمی می شود و ممکن است حتی با استراحت یا درمان های معمولی بهبود پیدا نکند. درد در زمان استراحت ممکن است نشانه ای از پیشرفت بیماری یا التهاب مفصل باشد.

درد آرتروز مستقیما به خاطر از بین رفتن غضروف نیست، زیرا غضروف هیچ بافت عصبی ندارد. این درد بیشتر به خاطر تغییرات در قسمت های دیگر مفصل، مانند کشیدگی کپسول مفصل به دلیل بزرگ شدن استخوان ها، ترک های کوچک در استخوان زیر غضروف، التهاب مفصل یا تغییرات دیگر در ساختار مفصل است.

سفتی مفصل

سفتی مفصل در صبح یکی از علائم رایج آرتروز است که کمتر از ۳۰ دقیقه طول می کشد (که کمتر از سفتی مفصل در آرتریت روماتوئید است). این سفتی ممکن است در طول روز دوباره اتفاق بیفتد، مخصوصا بعد از مدت زمانی که مفصل حرکت نکرده باشد (که به آن «ژل شدن» می گویند).

افراد مبتلا به آرتروز وقتی هوا طوفانی می شود و فشار هوا تغییر می کند، از سفتی مفصل شکایت می کنند.

حساسیت مفصل

وقتی مفصل را لمس می کنید، معمولا درد یا حساسیت احساس می شود، مخصوصا در اطراف لبه های مفصل. همچنین ممکن است ساختارهای اطراف مفصل مثل تاندون ها یا بورس ها به خاطر التهاب یا عفونت دردناک شوند.

محدودیت در حرکت مفصل

در آرتروز، مفصل ممکن است به دلیل درد، تورم یا تغییرات در ساختار غضروف نتواند به طور کامل حرکت کند. این محدودیت ممکن است به دلیل مشکلاتی مثل نادرست قرار گرفتن مفصل یا وجود اجسام شل داخل مفصل باشد.

تورم مفصل

آرتروز باعث تورم یا جمع شدن مایع در مفصل نمی شود. تورم به دلیل التهاب یا آسیب به مفصل ایجاد می شود.

بزرگ شدن مفصل

در آرتروز، بزرگ شدن مفصل یک علامت معمول است که به دلیل رشد استخوان ها یا تجمع مایع در مفصل اتفاق می افتد. این وضعیت به ویژه در آرتروز و در مفاصل انتهایی و میانی انگشتان دیده می شود.

همچنین، رشد زائده های استخوانی (که به نام استئوفیت شناخته می شوند) باعث بزرگ شدن مفصل می شود. این زائده ها را می توان زیر پوست احساس کرد. ندول های هبرودن و بوشار نیز در آرتروز مشاهده می شوند. تجمع مایع در مفصل های آرتروزی با التهاب همراه نیست و تغییرات خاصی مانند قرمزی یا گرمی ایجاد نمی کند.

صدای مفصل (کریپیتوس)

هنگام حرکت مفاصل آرتروزی، ممکن است صدای خش خش یا ساییدن بعنوان کریپیتوس (Crepitus) شنیده شود. این صدا ممکن است به وضوح شنیده شود یا هنگام لمس مفصل احساس شود. این مشکل به دلیل زبر شدن سطوح مفصل یا به دلیل ذرات ریز داخل مفصل که ایجاد این صدا می کنند، رخ می دهد.

تغییر شکل یا نادرستی مفصل

اگر غضروف مفصل به شدت از بین برود، ممکن است مفصل تغییر شکل دهد یا به درستی قرار نگیرد. این تغییرات به ویژه در آرتروز زانو رایج است. در زانوهای سالم، فشار بدن به طور یکنواخت بر مفصل تقسیم می شود، اما در زانوهایی که نادرست قرار گرفته اند، این فشار به طور نامناسب روی مفصل وارد می شود. این مشکل می تواند باعث مشکلاتی مانند «زانوهای پرانتزی» یا «زانوهای ضربدری» شود.

ناپایداری مفصل

آرتروز باعث ناپایداری مفصل می شود. این ناپایداری ممکن است باعث شود که مفصل احساس شکست یا از کار افتادن کند. همچنین، در برخی موارد ممکن است مفصل قفل کند که پایداری آن را تحت تاثیر قرار می دهد.

التهاب موضعی

آرتروز التهاب عمومی ایجاد نمی کند. اگرچه ممکن است مایع اضافی در مفصل تجمع کند، این التهاب بیشتر در ناحیه مفصل محدود است و شدت آن نسبت به سایر انواع آرتریت کمتر است.

علائم نادر آرتروز

بسته به اینکه کدام مفاصل تحت تاثیر قرار گرفته اند، ممکن است برخی علائم دیگر را تجربه کنید که معمولا به ذهن نمی آید وقتی در مورد آرتروز فکر می کنید. این علائم زمانی ظاهر می شوند که آرتروز در گردن یا ستون فقرات تاثیر می گذارد.

علائم نادر آرتروز شامل موارد زیر هستند:

• بی حسی و سوزش در دست ها یا پاها
• ضعف در دست ها یا پاها
• سردردی که بیشتر در پشت سر متمرکز است
• دردی که از تیغه شانه به سمت بازو تابش می کند

این علائم ممکن است به دلیل مشکلات سلامتی دیگری هم باشند، بنابراین همیشه باید آن ها را به پزشک خود اطلاع دهید تا تشخیص درست دریافت کنید.

عوارض آرتروز

آرتروز یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که آسیب به مفصل با گذشت زمان بدتر می شود. هرچه آرتروز پیشرفت کند، درد، سفتی و محدودیت حرکت بیشتر می شود. ممکن است انجام کارهایی مانند بستن دکمه پیراهن، رانندگی یا بلند شدن از تخت خواب برایتان دشوارتر شود.

اگر آرتروز حرکت شما را به طور قابل توجهی محدود کند، سبک زندگی کم تحرک ممکن است به افزایش وزن منجر شود. نه تنها اضافه وزن آرتروز را بدتر می کند، بلکه در درازمدت باعث دیابت، فشار خون بالا و بیماری های قلبی می شود. ورزش های ملایم بهترین راه برای مقابله با این مشکل هستند.

یکی دیگر از مشکلاتی که با پیشرفت آرتروز رخ می دهد، افزایش خطر افتادن است. ناپایداری مفصل، ضعف عضلانی و محدودیت حرکت باعث کاهش تعادل می شود و تشخیص اینکه چه زمانی باید خود را نگه دارید را سخت تر می کند. اگر زمین بخورید، خطر آسیب هایی مانند شکستگی استخوان ها بیشتر می شود.

پزشک شما می تواند یک برنامه درمانی مناسب برای آرتروز شما تهیه کند که از بروز این عوارض جلوگیری می کند.

چه زمانی برای آرتروز باید به پزشک مراجعه کنید؟

برخی از افراد درد و سفتی مفاصل را به پیری طبیعی نسبت می دهند و در مورد علائم با پزشک خود صحبت نمی کنند. اما فارغ از علت آن، بهتر است که تشخیص رسمی آرتروز را بگیرید، زیرا این بیماری قابل مدیریت است و می توان با درمان آن درد را کاهش داد. گرچه درمان قطعی برای آرتروز وجود ندارد، درمان زودهنگام به کند کردن پیشرفت بیماری کمک می کند.

صرف نظر از سن شما، اگر این علائم را دارید، باید به پزشک مراجعه کنید:

• درد مفاصل که بیشتر از چند روز طول بکشد؛
• درد یا سفتی که به صورت دوره ای و در طول چند هفته بروز می کند؛
• درد مفاصل که با داروهای مسکن بدون نسخه تسکین پیدا نمی کند یا پس از قطع دارو دوباره باز می گردد؛
• درد، سفتی، التهاب یا صداهایی در مفاصل که علت آن برای شما مشخص نیست یا باعث نگرانی شما می شود.

اگر قبلا آرتروز در شما تشخیص داده شده، در صورتی که احساس می کنید وضعیتتان بدتر شده، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. به ویژه باید مراقب علائم زیر باشی::

• افزایش درد یا صدای ساییدگی
• علائم خار استخوان (برآمدگی ها در مفصل)
• مفصلی که از حالت طبیعی خارج شده باشد
• قفل شدن مفصل

در کلینیک فوق تخصصی درد افتخار، درمان آرتروز با سلول های بنیادی بعنوان بهترین و جدیدترین متد درمانی انجام می پذیرد.

سوالات متداول